Köyden kente göçün artması, şehirlerde yaşayan sayısının dış göçlerle kontrolsüz bir şekilde yükselmesi, ancak bu kitlenin barınması için yapı stoğunun yetersiz kalması, çevresel faktörlerin bozulması ve meydana gelen depremlerle yapıların zayıflaması gibi sebeplerle kentsel dönüşümün önemi gün geçtikçe artmaktadır. Kentsel dönüşüm sayesinde, yapı stoğu yenilenerek modernize edilmekte, çevre ve doğa korunmakta, gelecek nesillerimizin yaşayacağı sağlıklı ortamlar oluşturulmaktadır. Kentsel dönüşüm sürecinde, yapıların depreme dayanıklılığını ve güvenliğini sağlamak amacıyla riskli yapı tespiti önemli bir adımdır. Bu yazımızda kentsel dönüşüm sürecinde riskli yapı tespiti ve buna ilişkin itiraz süreçlerini ele alacağız. Bursa Avukat ve Bursa Kentsel Dönüşüm Hukuku Avukatı olarak genel anlamda Kentsel Dönüşüm Hukukunun konusuna giren tüm alanlarda, özel anlamda ise riskli yapı tespiti ve itiraz süreci ile ilgili konularda uzman Kentsel Dönüşüm Hukuku Avukatı kadrosu ile Türker Hukuk Bürosu olarak yanınızdayız.
Riskli Yapı Nedir?
Riskli Yapı, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun’un 2/1-d maddesinde “Riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmi ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen yapı” şeklinde tanımlanmıştır.
Riskli Yapının Tespit Edilmesi
6306 sayılı Kanun’un 3. maddesinin 1. fıkrasına göre riskli yapı tespitinin öncelikle yapı malikleri veya kanuni temsilcileri tarafından yaptırılması gerekmektir. Bununla birlikte Kentsel Dönüşüm Başkanlığı veya 6306 sayılı Kanun uyarınca yetkilendirilen idareler de bu süreci başlatabilir. Ayrıca Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, 6306 sayılı Kanun’da belirtilen idarelerden bu tespitin yapılmasını da isteyebilir.
Riskli yapı tespitinin yapı maliki veya kanuni temsilcisi tarafından yapılması iki şekilde söz konusu olabilir. İlk olarak yapı malikleri veya kanuni temsilcisi öncelikle kendi rızasıyla maliki olduğu yapının riskli olup olmadığının tespiti için başvuru yapabilir. İkinci olarak ise Kentsel Dönüşüm Başkanlığı veya idarenin, yapı maliki veya kanuni temsilcisine süre vererek riskli yapı tespiti yapılmasını istemesi üzerine başvuru yapılabilir. Bu başvurunun ise Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlara yapılması gerekmektedir. Bu hallerde riskli yapı tespitine ilişkin masraflar yapı maliki veya kanuni temsilcisine ait bulunmaktadır.
Kentsel Dönüşüm Başkanlığı veya idare dilerse riskli yapı tespitini resen yani doğrudan kendisi yapabileceği gibi dilerse malik veya kanuni temsilciye süre vermek suretiyle riskli yapı tespitini istemesi, bu istek yerine getirilmediği takdirde ise kendisinin bu yönde işlem yapması da mümkündür.
Riskli Yapı Tespitine İlişkin Rapor Hazırlanması
6306 sayılı Kanun’un 3. maddesinin 1. fıkrasına göre riskli yapı tespitine ilişkin rapor, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından lisanslandırılan kurum ve kuruluşlarca hazırlanabilir. Bu rapor hazırlanırken riskli yapıların, Uygulama Yönetmeliği Ek-2’de yer alan Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslara göre ve Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca geliştirilen elektronik yazılım programı kullanılarak tespit edilmesi gerekmektedir. Lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlar tarafından hazırlanan raporda yapının afet riski altında olduğu ya da olmadığı yönünde bir tespite yer verilmesi zorunludur.
Riskli Yapı Raporuna Karşı Hukuki Başvuru Yolları
6306 sayılı Kanun’un 3/1 maddesinde “Riski yapı tespitlerine karşı maliklerce veya kanuni temsilcilerince on beş gün içinde itiraz edilebilir” hükmü yer almaktadır. Bu itiraz, ihtiyari niteliktedir. Bu itirazlar, Başkanlığın talebi üzerine, üniversitelerce ilgili meslek disiplini öğretim üyeleri arasından görevlendirilecek dört ve Bakanlıkta/Başkanlıkta görevli üç kişinin iştiraki ile teşkil edilen teknik heyetler tarafından incelenip karara bağlanır.
6306 sayılı Kanun’un 6/9 maddesine göre, bu Kanun uyarınca tesis edilen idari işlemlere karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde İYUK uyarınca dava açılabileceği düzenlenmiştir. Hukuka aykırı olduğu düşünülen riskli yapı tespit işleminin iptali istemiyle de idari mahkemelerde dava açılabilir. Bu iptal davasında riskli yapı tespiti işleminin konusu taşınmazlarla ilgili olduğundan yetkili mahkeme, taşınmaz malın bulunduğu yer idare mahkemesidir.
Kentsel dönüşüm süreci oldukça dikkatli takip edilmesi gereken bir süreç olup her hangi bir hak kaybı yaşanmaması için hukuki destek alınması gereken bir konudur. Bu bağlamda Bursa Avukat ve Bursa Kentsel Dönüşüm Avukatı olarak Kentsel Dönüşüm Hukukunun alanına giren tüm konularda uzman Kentsel Dönüşüm Hukuku Avukatı kadromuz ile Türker Hukuk Bürosu olarak hukuki destek ve danışmanlık hizmeti vermekteyiz.
Kentsel dönüşümle ilgili sorularınızı Bursa Avukat ve Bursa Kentsel Dönüşüm Avukatı olarak Türker Hukuk Bürosu’na sorabilirsiniz.
